تحلیل عوامل مکانی مؤثر بر تمرکز تصادفات در راه‌های برون‌شهری با استفاده از GIS و داده‌کاوی

یکی از مشکلات اصلی حمل‌ونقل جاده‌ای در کشور، تصادفات است. جهت مدیریت و کاهش تصادفات در یک محور برون‌شهری لازم است که متولیان ایمنی راه اطلاعات کاملی از عوامل تأثیرگذار بر تصادفات آن محور در اختیار داشته باشند. با توجه به تحقیقات صورت گرفته، شناسایی انواع تصادفات یک محور و عوامل مؤثر بر وقوع آن‌ها یکی از راهکارهای مؤثر در کاهش تصادفات جاده‌ای برون‌شهری است. این مطالعه یک استراتژی تلفیقی را جهت بررسی انواع تصادفات و عوامل مکانی مؤثر بر تمرکز تصادفات در راه‌های دوخطه دوطرفه برون‌شهری با استفاده از تحلیل‌های مکانی و روش خوشه‌بندی تجمعی سلسه‌مراتبی بر پایه Mean-K، ارائه می‌نماید. روش پیشنهادی با ایجاد یک پایگاه داده مکانمند متشکل از داده‌های تصادفات و اطلاعات راه و محیط مجاور آن در محور قزوین- رشت (ایران) مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد. نتایج نشان می‌دهد که دقت خوشه‌بندی داده‌های تصادفات به ‌روش پیشنهادی، 7/6 درصد بیش از روش تجمعی سلسه‌مراتبی و حدوداً 10 درصد بیشتر از روش Mean-K است. تحلیل خروجی روش پیشنهادی با استفاده از توابع مکانی و الگوریتم‌های استخراج الگوی داده‌کاوی ضمن بیان نوع و خصوصیات تصادفات محور در نواحی تمرکز تصادفات، تأثیرات طرح هندسی راه، ترافیک، توسعه شهری، کاربری‌ها و عوارض اطراف راه را بر تصادفات آشکار می‌سازد.